«بسمه تعالی»
بحث انفکاک در تعاریف واژگان و اصطلاحات همسو در علوم انسانی بسیار ریشهدار است و هرگاه مرزهای دانشی هر یک از اصطلاحات را عمیقاً بررسی کنیم واکنشهای متفاوتی را در پی خواهد داشت. چنانچه بر طبق تعاریف سنتی مطرح است جغرافیای سیاسی تأثیر تصمیمات سیاسی را بر فضای جغرافیایی بررسی می کند و ژئوپلیتیک اثر فضای جغرافیایی را بر رفتار سیاسی تبیین می کند ولی از نوشته های اخیر ژئوپلیتیسین ها و جغرافی دانان سیاسی این مطلب برداشت می شود که نمی توان مرز خاصی را برای ژئوپلیتیک و جغرافیای سیاسی قائل شد و در حقیقت آمیختگی مباحث هریک از حوزه ها به دلیل پیچیدگی های امروز تحولات سیاسی بیشتر شده است.
![]() |
پس از ترجمة کتاب “مقدمهای بر ژئوپلیتیک” تألیف آقای کالین فلینت که خوشبختانه مورد استقبال گستردة جامعة علمی قرار گرفت، کم رنگ شدن مرز بین جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک بیش از پیش برای من مشخص شد. در عین حال همکار ارجمندم سرکار خانم دکتر دره میرحیدر نیز از بنده درخواست نمودند تا دیدگاه نویسنده کتاب را در زمینه تفاوت بین جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک جویا شوم که در ادامه متن پرسش من و پاسخ ایشان را ملاحظه میفرمایید:
Question:
In His Name
Dear Colin
A colleague of mine asked me if there was any difference between
Geopolitics and Political Geography? I would like to know your idea
about it
With Best Wishes
M.B. Ghalibaf
Sat, May 12, 2012 3:13 pm
:Answer
,Dear M.B. Ghalibaf
It is an interesting question. Both geopolitics and political geography
investigate how politics makes spaces and places and how those places
and spaces have an influence on political processes. Geopolitics was
always the field that had an international perspective and limited
political processes to strategy and statesmanship. But a distinction
between geopolitics examining states and the international arena and
political geography looking at domestic political processes is no longer
valid. I would say that the distinction between geopolitics and political
geography has become increasingly blurred - I suspect soon that it will
no longer be seen as a useful distinction.
.Sincerely
Colin
Sat, May 12, 2012 9:46 pm
پرسش از فلینت به این صورت مطرح شد: همکارم (دکتر دره میرحیدر بر اساس محتوای کتاب مقدمه ای بر ژئوپلیتیک) سوالی را در زمینه تفاوت بین جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک از من مطرح نموده است. مایلم نظر شما را درباره اختلاف این دو مفهوم جویا شوم؟
پاسخ کالین فلینت نیز بسیار جالب بود. گویا توافقی در برداشت من و ایشان از موضوع وجود دارد که خود می تواند مبنای مباحث آینده من و ایشان باشد.
کالین فلینت در پاسخ به من نوشت: سوال جالبی را مطرح کرده اید. هم جغرافیای سیاسی و هم ژئوپلیتیک به بررسی این مطلب میپردازد که چطور سیاست، فضاها و مکانها را خلق مینماید و چگونه آن مکانها و فضاها بر روی فرایندهای سیاسی تأثیر میگذارند. ژئوپلیتیک(در گذشته) همواره زمینهای از چشمانداز بینالمللی و فرایند های سیاسی محدود شده به استراتژی و سیاستمداری داشت. اما تمایز بین ژئوپلیتیکی که به بررسی کشورها و عرصه بینالمللی میپردازد و جغرافیای سیاسی که به بررسی روندهای سیاسی داخلی میپردازد دیگر اعتبار ندارد(تفکیک مبحث ژئوپلیتیک و جغرافیای سیاسی به عرصههای فراملی و فروملی دیگر اعتبار ندارد). معتقدم که تمایز بین ژئوپلیتیک و جغرافیای سیاسی به طور فزایندهای کم رنگ شده است.
تبیین بیشتر این بحث را به وقت دیگری موکول می کنم.